Chương 14: Alex Ferguson và Quyết định giải nghệ năm 2001

Đó là đêm Noel năm 2001. Tôi đang xem TV trong phòng khách thì Cathy, vợ tôi, bước vào và nói: “Em và các con vừa thảo luận. Anh sẽ không giải nghệ nữa. Anh còn trẻ, còn có sức khỏe tốt, và em cũng không muốn nhìn thấy anh ở trong nhà mỗi ngày”. Các con tôi cũng bảo: “Bố đừng ngốc nghếch như thế. Bố còn rất nhiều điều đế cống hiến và bố có thể xây dựng một đội Manchester United khác”. Cuộc nói chuyện ấy chỉ kéo dài 5 phút, nhưng nó đã khiến tôi làm việc thêm 11 năm.

Lời khuyên của Cathy

Một trong những lý do khiến tôi quyết định giã từ sự nghiệp huấn luyện là vì lời bình luận của Martin Edwards. Khi được hỏi liệu M.U có bố trí cho tôi một công việc sau khi tôi giải nghệ, ông ta đã nói rằng: “Chúng tôi không muốn lại rơi vào tình huống của Matt Busby” (Busby vẫn ở lại M.U dù đã giải nghệ và ít nhiều can thiệp vào công việc của người kế nhiệm). Tôi không cảm thấy ấn tượng với câu trả lời đó của Edwards. Không thể so sánh thời đại Matt Busby với bây giờ được.

Còn điều gì nữa khiến tôi muốn giải nghệ? Tôi luôn có cảm giác mình đã chạm tới đỉnh cao sự nghiệp sau đêm kỳ diệu đó ở Barcelona. Trước đó, đội bóng của tôi chưa bao giờ đoạt được chức VĐ châu Âu và sau khi bạn đã đạt được mơ ước cả đời của mình thì bạn sẽ tự hỏi rằng liệu mình có thể lặp lại nó nữa không? Chạm mốc 60 tuổi là một nguyên nhân khác. Đó là một sự thay đổi lớn về mặt con số. Bạn sẽ nghĩ rằng “Chúa ơi, mình đã 60 tuổi!”.Đó là một chướng ngại tâm lý đối với tôi và khiến tôi nghi ngờ về sức khỏe của bản thân.

Trở lại “ghế nóng”

Tất nhiên tôi cảm thấy hấp dẫn với viễn cảnh tiếp tục làm HLV trưởng M.U, nhưng tôi vẫn phải tranh luận với Cathy và các con. “Anh không nghĩ mình có thể thay đổi quyết định. Anh đã thông báo điều đó với CLB rồi”. “Anh không nghĩ rằng, sau tất cả những thành công cùng CLB, họ sẽ cho anh một cơ hội để quay lại sao?” – Cathy nói. Ngày hôm sau tôi gọi cho Maurice Watkins, người phụ trách các vấn đề nhân sự, để nói rằng mình muốn tiếp tục huấn luyện. Đến lúc đó, tôi nghĩ họ đã lựa chọn Sven - Goran Eriksson làm người kế nhiệm mình ở Old Trafford, dù Maurice chưa bao giờ khẳng định điều đó. Tôi nhớ mình từng hỏi Paul Scholes rằng: “Scholesy, người ta đã đề nghị với Eriksson những gì rồi?” nhưng Scholesy cũng không biết gì cả.

Bước tiếp theo, Maurice truyền đạt mong muốn của tôi tới Roland Smith, Chủ tịch Công ty TNHH Manchester United (pháp nhân sở hữu M.U – ND). Tôi nói với Roland rằng tôi cần một bản HĐ mới, vì HĐ hiện tại của tôi sẽ hết hạn vào mùa hè. Chúng tôi cần phải hành động một cách nhanh chóng.

Không có vấn đề nào về thể chất có thể ngăn cản tôi tiếp tục làm việc, tuy nhiên đôi khi tôi cũng cảm thấy trống trải về tinh thần. Tôi không rõ liệu những đóng góp của mình có thực sự được ghi nhận, hay là chúng sẽ bị hạ thấp bởi người ta không muốn có cá nhân nào trở nên nổi trội hơn CLB. Jock Stein, Bill Shankly và Matt Busby đều đã bị đối xử tệ hại như thế. Có những buổi chiều tôi ngồi một mình trong văn phòng và chờ đợi ai đó, Mick Phelan hoặc Rene Meulensteen chẳng hạn, bước vào để mời tôi dùng một tách trà. Bạn cần tương tác với những người xung quanh, nhưng họ sẽ nghĩ rằng bạn quá bận rộn và không dám làm phiền. Làm HLV, bạn phải đối mặt với sự cô đơn đó.

Brian Kidd và Steve McClaren đều là những trợ lý giỏi, dù Brian không thực sự hợp với công việc HLV trưởng, nhưng Carlos Queiroz mới là nhân vật “số 2” giỏi nhất mà tôi từng có. Dù không giữ chức vụ “thuyền trưởng”, những việc ông ấy làm thực sự đã rất gần với HLV trưởng và Carlos tham gia vào rất nhiều nhiệm vụ mà mình không nhất thiết phải thực hiện. Sau đó ông ấy sang dẫn dắt Real Madrid và tôi thậm chí đã phỏng vấn Martin Jol cho vị trí trợ lý, nhưng cuối cùng Carlos gọi điện nói rằng mình sẽ quay lại và tôi đành phải từ chối Jol mà không nói rõ lý do vì sao.

15 phút giữa sống và chết

Ngay tại thời điểm tôi thông báo một cách cụ thể về thời điểm giải nghệ, tôi biết mình đã mắc phải một sai lầm. Những người khác cũng biết điều đó. Bobby Robson từng bảo tôi “đừng dại gì mà giải nghệ”. Bobby quả là một người tràn đầy năng lượng và không bao giờ chấp nhận cảnh nhàn rỗi. Dù đã bước sang tuổi 70, ông ấy vẫn muốn quay lại ghế HLV trưởng ở Newcastle sau khi đánh mất nó vào đầu mùa giải 2004-05. Tôi cũng biết rằng mình sẽ rất nhớ môi trường làm việc đầy áp lực của M.U nếu tôi thực sự giải nghệ.

Khi các cầu thủ biết rằng tôi sẽ ra đi, họ cũng không còn duy trì được phong độ như trước. Một chiến thuật quen thuộc của tôi là buộc các cầu thủ phải chiến đấu với 120, thậm chí 150% sức lực, và ép họ nghĩ rằng kết quả trận đấu là vấn đề giữa sống và chết. Họ buộc phải thắng. Nếu bạn muốn biết bí quyết để làm HLV của Manchester United thì tôi sẽ nói rằng đó là 15 phút cuối trận. Không cần phải lo lắng cho tới khi trận đấu bước vào phút 75, và nếu tình hình vẫn bất lợi thì hãy dồn lên tấn công tổng lực. Các cầu thủ biết rằng họ có thể kiếm được một bàn thắng. Dù không phải lúc nào bàn thắng ấy cũng xảy ra, họ không bao giờ ngừng tin tưởng vào chuyện đó. Không có đội bóng nào bước vào sân Old Trafford mà dám nghĩ rằng United sẽ mất tinh thần và bỏ cuộc. Dù là dẫn 1-0 hay 2-1, đối phương của chúng tôi đều biết rằng họ sẽ phải chịu đựng 15 phút cuối bão táp và nỗi sợ hãi luôn luôn nằm ở đó. Sức mạnh tinh thần của đối thủ sẽ bị kiểm nghiệm và chỉ một sự dao động nhỏ về tâm lý có thể khiến họ sụp đổ. Tất nhiên không phải khi nào mọi chuyện cũng diễn ra như vậy, nhưng nếu bạn lội ngược dòng thành công vào những phút cuối thì đó là một cảm giác vô cùng tuyệt vời.

Tuy nhiên khi tôi lên kế hoạch nghỉ hưu thì, một cách rất thường tình, tôi đã lơi là đôi chút và không giữ được sự tập trung cần thiết để thúc ép các cầu thủ. Từ tháng 10/2000, tôi đã nhận ra vấn đề và tôi chỉ mong mùa giải kết thúc ngay lập tức. Tôi không thể chịu đựng được tình trạng đó và tự dằn vặt rằng: “Mình thật ngu ngốc. Tại sao mình lại nói ra điều đó?”.

Năng lượng mới, chặng đường mới

Một khi tôi quyết định nghỉ hưu, tôi bắt đầu ngưng việc lập kế hoạch. Nhưng khi tôi rút lại quyết định, nguồn năng lượng lại trở về và tôi lại bắt đầu xây dựng các kế hoạch mới cho đội bóng. Tôi lại có cảm giác hưng phấn như trước kia. Vào cái năm mà tôi quyết định sẽ ở lại M.U, cơ cấu lực lượng của CLB vẫn rất tốt dù chúng tôi phải nói lời chia tay với Peter Schmeichel và Denis Irwin. Irwin là một cầu thủ thi đấu ổn định đến mức không thể tin nổi, nhưng thách thức khó khăn nhất vẫn nằm ở vị trí thủ môn. Raimond van der Gouw không phù hợp cho vai trò thủ môn số 1, Mark Bosnich có một thái độ cực kỳ không chuyên nghiệp còn Massimo Taibi đơn giản là không thể tỏa sáng ở đây. Fabien Barthez là nhà vô địch thế giới, nhưng anh ta bắt đầu đánh mất sự tập trung sau khi có con vì phải thường xuyên di chuyển giữa Anh và Pháp.

Ngay sau khi tôi thông báo rằng mình sẽ ở lại, phong độ của đội bóng được cải thiện một cách đáng kinh ngạc. Chúng tôi đã thắng tới 13/15 trận sau đó, và cho dù M.U không thể lọt vào trận chung kết Champions League 2002 trên quê hương Glasgow của tôi thì ít nhất tôi cũng giữ được công việc. Một chặng đường mới lại bắt đầu.